Phố Nhà Hỏa

Một con phố nhỏ cũng có cái tên kỳ lạ nữa ở Hà nội đó là phố Nhà Hoả. Nghe đến đây người ta cứ nghĩ và liên tưởng ngay đến cứu hỏa nhưng kỳ thực thì không phải là như vậy.

Phố Nhà Hỏa bắt đầu từ ngã năm các phố Hàng Gà, Hàng Điếu, Hàng Phèn, Cửa Đông cho đến góc phố Đường Thành và phố Bát Đàn.

Theo bản đồ Hà nội vào năm 1831 ghi lại thì phố Nhà Hỏa là con phố chạy dọc theo đường hào phía ngoài để bảo vệ cửa Chính Đông của thành Thăng Long xưa. Đây nguyên là đất thôn Yên Nội, tổng Tiền Túc sau đổi là tổng Thuận Mỹ, huyện Thọ Xương cũ.

Thôn này vốn có ngôi đền Nhà Hỏa thờ Hỏa thần, nay là số nhà 30 phố Hàng Điếu, nên cũng được gọi là thôn Nhà Hỏa.

Sử sách ghi lại vào khoảng đầu thế kỳ 19, những dãy nhà ở phía tây khu vực 36 phố phường chủ yếu được lợp bằng mái tranh, nên hoả hoạn xảy ra thường xuyên.

Vì thế sau vụ cháy lớn vào năm 1837, người dân đã lập ngôi đền thờ Hoả thần để cầu xin Thần lửa không gây hoạ. Trong đền có một quả chuông lớn để đánh báo động khi có cháy.

Bởi thế cho nên cái tên phố “Nhà Hỏa” cũng có xuất xứ từ đó mà ra.

Ở thời Pháp thuộc, phố có tên là rue Feitshamael. Sau năm 1945 được đổi tên thành phố Nhà Hỏa, thuộc phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm.

Phố nhà Hoả dài gần 130 mét, nằm lọt vào phía sau của hai con phố lớn, là một phố phụ nên ở hai bên mặt đường phố này có nhiều quãng chỉ là cổng sau của những ngôi nhà lớn của mấy phố cửa Đông, Hàng Điếu và Bát Đàn.

Có lẽ cũng chính vì thế nên phố Nhà Hỏa có mặt đường và hè phố rất hẹp, là con phố duy nhất ở Hà nội có cửa nhà xí làm quay ra mặt đường để tiện cho việc “đổi thùng”.

Tuệ Phong.

Tư liệu & ảnh St.